İHD ve TDİ hapishanelerde yaşanan hak ihlalleri ve 19 Aralık Katliamına ilişkin Ümraniye Hapishanesi önünde yaptığı açıklamada, işkence merkezine dönüşen hapishanelerin ‘sivil izlemeye’ açılması gerektiğini kaydetti.
İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi ve Tutsaklarla Dayanışma İnisiyatifi(TDİ) hapishaneler yaşanan hak ihlalleri ile 19 Aralık Katliamının yıl dönümüne ilişkin Ümraniye Hapishanesi önünde basın açıklaması gerçekleştirdi.
“19 Aralık Katliamını unutmadık, unutmayacağız” pankartının açıldığı açıklamaya çok sayıda yurttaşın yanı sıra Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Musa Piroğlu katıldı. Açıklamayı İHD İstanbul şubesi Başkanı Gülseren Yoleri okudu.
19 Aralık 2000 yılında “Hayata Dönüş Operasyonu” adı altında 20 Hapishaneye eş zamanlı olarak gerçekleştirilen katliamda 32 kişinin hayatını kaybettiğini hatırlatan Gülseren, “Dakika dakika dünyaya izlettirilen katliamın izleri silinecek gibi değildi ama hızla deliller karartılmaya çalışıldı. Katliamın failleri ve sorumlular hakkında etkin soruşturma yürütülmedi. Katliamı gerçekleştirenler korundu, terfi ettirildi ve ödüllendirildi” ifadelerini kullandı.
“Hapishanelerde hak ihlalleri devam ediyor”
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Türkiye’yi yaşam hakkını garanti altına alan 2’nci ve işkence ve kötü muameleyi yasaklayan 3’üncü maddelerini ihlal ettiği gerekçesiyle tazminata mahkum ettiğinin bilgisini veren Gülseren, ancak hala hapishanelerdeki hak ihlallerinin devam ettiğinin altını çizdi. Gülseren, “Kandıra 1 No’lu F Tipi Hapishanesinde Garibe Gezer, İskenderun T Tipi Kapalı Hapishanesinde Bangin Muhammed, Şakran T Tipi Kapalı Hapishanesinde Abdurrazak Suyur, Diyarbakır 2 No’lu Yüksek Güvenlikli Hapishanesinde Halil Güneş, Bolu T Tipi Kapalı Hapishanesinde İlyas Demir ve uzun süre hapishanede kaldıktan sonra hastalıkları nedeniyle infazı ertelenen Salih Toğrul, tedavi ve sağlığa erişim hakları engellendiği için yaşamlarını kaybettiler” diye konuştu.
Hapishanelerin insanlık dışı, onur kırıcı muamelelerin uygulandığı mekanlar haline geldiğini belirten Gülseren, “Şüpheli mahpus ölümlerine eklenen ve covid 19 nedeniyle daha da artan ağır hasta mahpus ölümleri, mahpusun dışarı ile hatta diğer mahpuslarla teması kesilerek uygulanan ağır tecrit, keyfi disiplin cezaları, covid 19’a karşı önlem adı altında topluma önerilen hijyen, beslenme, mesafe, maske ihtiyaçlarının karşılanmaması, karantina uygulamasının kötüye kullanılması, çıplak arama, sürgün sevk, kelepçeli muayene ve tedaviye zorlama gibi mahpusun yaşamını daraltan hak ihlalleri ile egemen zihniyet, hapishaneleri bir işkence merkezine dönüştürmüş durumda” ifadelerini kullandı.
İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) 16-17 Kasım 2002 tarihlerinde gerçekleştirdiği Genel Kurulu’nda 19 Aralık gününü “ Hapishaneslerde İnsan Hakları İçin Mücadele ve Dayanışma Günü” olarak ilan ettiğini aktaran Gülseren, hapishanelerde yaşanan hak ihlallerinin toplumsal bir sorun olduğuna işaret etti.
Hapishanelerde yaşanan hak ihlallerine karşı duracaklarını ve tutuklularla dayanışmaya içerisinde olacaklarını belirten Gülseren, talepleri şöyle sıraladı:
-
Hapishanelerde yaşanan hak ihlalleri derhal durdurulmalı, yaşanan ihlaller etkin bir şekilde soruşturulmalı, sorumlular yargı önüne çıkarılmalı ve cezalandırılmalıdır.
-
Mahpusların yaşam haklarını koruyacak, eğitim ve sağlığa erişimi dahil tüm temel haklarını güvenceye kavuşturacak mevzuat değişiklikleri yapılmalı, uygulamanın etkin denetimi sağlanmalıdır.
-
Tüm mahpusların insan onuruna saygı gösterilmelidir.
-
Hiçbir mahpus tecrit ve izolasyon koşullarında tutulmamalıdır.
-
Adalet Bakanlığı, 45/1 nolu Genelge’yi, şartsız uygulamalıdır.
-
Hapishaneleri sivil izlemeye açık olmalıdır.
-
Çocuk hapishaneleri kapatılmalı, kadın hapishaneleri mahpus ve kadın hakları gözetilerek yeniden düzenlenmelidir.”
