Dersim Tertelesi’nin 84. yılı. 4 Mayıs 1937’de Bakanlar Kurulu’nda bir harekat düzenlemesi kararı alınmıştı. Bu karar ile Dersim Katliamı resmi olarak başlatılmıştı.
Dersim Dernekleri Federasyonu (DEDEF) ve Avrupa Demokratik Dersim Birlikleri Federasyonu (ADEF), Dersim Tertelesi’nin 84. yıldönümünde yaptıkları açıklama ile tertelede hayatlarını kaybedenleri anarak katliamcıları kınadı.
Kırmancki ve Türkçe yapılan açıklama şöyle;
“Tarihimizin, kültürümüzün, dilimizin ve inancımızın yaşatılmasını istiyoruz”
4 Mayıs Dersim 37-38 Tertelesi gününde ölülerimiz ve kayıplarımız için dua etmek, onların anısına mum yakmak ve sosyal medya üzerinden çeşitli şekillerde anmalar ve buna bağlı olarak bulunduğumuz yerlerde yaratıcı bir dizi anma metotlarını gerçekleştirmek istiyoruz. Coğrafyamızda yaşanan katliamların bilinmesini, tarihimizin, kültürümüzün, dilimizin ve inancımızın yaşamasını veya yaşatılmasını istiyoruz. 4 Mayıs’ın Dersim 1937-38 Tertelesi Günü olarak kabul edilmesini ve ölülerimize saygı gösterilmesini talep ediyoruz.
“Dersim soykırımını teşhir etmeye ve soykırımda yitirilenleri anmaya çağrı”
Dersimde katledilen on binlerce masum insanı anmak ve başka Soykırımların yaşanmaması için, Dersim Dernekleri Federasyonu (DEDEF) ve Avrupa Demokratik Dersim Birlikleri Federasyonu (ADEF) olarak, başta Dersim, İstanbul ve Türkiye’nin bir çok ilinde ve Avrupa’nın belli merkezlerinde pandemi şartlarına bağlı olarak basın açıklaması ve anma etkinlikleri düzenlemeye, tüm demokratik kurum , dernek üyelerimizi ve Dersim dostlarını 4 Mayıs tarihinde bulundukları yerlerde, evlerinde 19.37’de mum yakarak ağıtlar söyleyerek sosyal medya üzerinden yaygın paylaşım yaparak, Dersim Soykırımını teşhir etmeye ve soykırımda yitirdiklerimizi saygıyla anmaya çağırıyoruz.
Talepler şöyle sıralandı:
Arşivler Açılsın.
Dersim ismi iade edilsin.
Dersim halkından özür dilensin.
Sürgünler, kayıplar ve evlatlık alınan çocukların listesi açıklansın.
Seyit Rıza ve arkadaşlarının mezar yerleri açıklansın.
Dillerimize ve Kızılbaş Alevi inancımıza özgürlük tanınsın.
Dersimdeki doğayı talan projeleri iptal edilsin!
Açıklamanın Kırmancki metni ise şöyle;
4 e gulanê 1937 de evê qeraro ke hetê baqanunê devleta TC yi ra ceriyo zelalo: evê plan u sistemi qırkerdene u kok ardena zu mıntıqayi yan ki mıleti terteleo.
Çorê gulanê serva ma Dêsımizu roza şiyawa.
Çorê gulanê roza tertelê 1937-38 de wazeme ke merdunê xo rê mınete bıkeme, serva dinu çılu ronime, sosyal medya u zewna platformu de ine bıdekernime u na maven de zewna usulunê dekarnaena newiyu bivinime. Terteleyê ke welatê ma u mıntıqa ma de ame kerdene zonaena inu wazeme. Wazeme ke tarixê ma, zagonê ma, zonê ma u itiqatê ma bızoniyo u bımısniyo.
wazeme ke çorê Gulanê jê roza 1937-38 tertelê Dêsimi qewul bo u merdunê ma rê hurmet bıkere.
Evê des hazaran isonê ke Dêsim de ama qırkerdene dekarnaena dine ra gore u serva nêbiyaena tertelu ra , Federasyonê Komelunê Dêsimi (DEDEF) ve Federasyonê komelunê Dêsimiyi Demokratiki Avrupayi (ADEF) ra waeme ke, sıfte Dêsım de, Estemol u zewna sukanê Tırkiya de u tayê caunê Avrupa de , qerar u usulunê pandemi ra giredaye, vengdayisê pressu ve dekarnayisu, pêro komelê demokratiki u azaê komelunê ma u dostunê Dêsimi ra wazeme ke, çorê gulane de ,cao ke tedere ya ki çê xo de,19,37 de çılu ra cı fiyê şuaru vaze u platformanê de sosyal medya de bare kere, Tertelê Dêsimi eskera kere u mıletê mao ke ma kerdo vindi evê hürmet bıdekerne.
Omed keme ke serrêna binu de piya vastena xo meydanu de daena evê vengê berji u sılxet bızırçime.
Arşivi ra be. Namê Dêsimi peyser ci diyo. Miletê Dêsimi ra qusur bıwajiyo. Neqılxaneyi, domenê ke olığ ceriye u biye vindi lısta dinu eskera kere. Cayê mezelunê Sey Rıza u olwozu eskera kere. Zonunê ma u itaqatê ma kızılbaşeni re xoseriye bêro. Projeye ke harde Dêsimi tahrip kene iptal be. (Kaynak: Gazete Patika)
