H. Merkezi: Hak ihlalleriyle sık sık gündeme gelen hapishanelerde 16 Kasım 2018 itibarıyla 260 bin 144 kişinin bulunduğu Adalet Bakanı Abdulhamit Gül tarafından açıklanırken, İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) 2018 raporuna göre, 743 çocuk anneleriyle birlikte halen hapishanede bulunuyor. Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’nin Mart 2018’de yayınlanan Ocak- Aralık 2017 raporunda, Türkiye’de doğumundan bir süre önce ya da hemen sonra tutuklanan kadınlar olmasının endişe verici olduğu kaydedilerek, 600’e yakın kadının küçük çocuklarıyla tutuklanmış olduğu belirtiliyor.
En fazla ihlal başvuruları
Mezopotamya Ajansı’na konuşan İHD Diyarbakır Şube yöneticisi Av. Ercan Yılmaz, işlemedikleri suçlardan dolayı anneleriyle birlikte hapishanede kalmak zorunda bırakılan çocukların her türlü hak ihlallerine maruz kaldıklarını belirterek, 15 Temmuz 2016 tarihinden bu yana İHD’ye en fazla hak ihlalleri başvurusunun hapishanelerden geldiğini vurguladı. Hapishanelerde yaşanan baskı ve hak ihlallerine direnmek isteyen tutsakların, bazı hapishanelerde darp, işkence, telefonla görüşme yasaklarıyla karşı karşıya kaldığını ifade eden Yılmaz, anneleriyle birlikte kalan çocuklarda da durumunun pek farklı olmadığını söyledi.
“Çocuklara ek gıda verilmiyor”
Hapishanelerde kalmak zorunda kalan çocukların yaş gruplarının genelde 0-6 yaş olduğunun bilgisini paylaşan Yılmaz, “Bilindiği üzere 6 yaş gurubu ve altı, çocuğun hem zihinsel hem fiziksel gelişim çağıdır. Bize gelen bilgiler de gerekli olan besin yardımından faydalanamadığını gözlemledik. Özelikle cezaevi komisyonumuzun yaptığı görüşmelerde annelerin en büyük şikayeti cezaevlerinde çocuklar için özel bir besin kaynağının bulunmamasıdır. Çocukların en temel ihtiyaçları, süt ve ek gıdalar gibi besinler çocuklara verilmiyor. Tutsaklara çıkan yemek neyse çocuklar da onu yemek zorunda kalıyor. Koğuşlarda 25 kişi ile birlikte 3 çocuk varsa, o çocuklar hesap edilmeden sadece 25 tutsağa yemek veriliyor ve anne yemeğini çocuğuyla paylaşmak zorunda kalıyor” diye belirtti.
0-2 yaş gurubunda olan çocuklara mamanın verilmediğine dikkat çeken Yılmaz, Adalet Bakanlığı, Meclis ve ilgili kurumlarla gerekli yazışmaları yaptıklarını, ancak verilen cevapların gerçekten uzak ve tatmin edici olmadığını ifade etti.
“Eğitim alanları yok”
Yine çocukların eğitim alanlarının neredeyse yok denecek kadar az olduğuna sözlerine ekleyen Yılmaz, “En başta çocuğun orada bulunmaması gerekiyor. Anneleriyle aynı koşuta kalan çocuklar, her sabah yapılan aramalara da, her sabah dayatılan askeri nizam ve içtimaya şahit oluyorlar. Anneleriyle aynı yatakta kalıyorlar. Cezaevinde yaşanan tüm hak ihlallerine birebir kendileri şahit oluyorlar ve aynı zamanda mağduru oluyorlar” dedi.
Ev hapsi ve infaz erteleme
İnfaz erteleme veya ev hapsi gibi uygulamalarla bu hak ihlallerinin önüne geçilebileceğini aktaran Yılmaz, şöyle devam etti: “Bu durumda olan anneler için Türk ceza mevzuatı adli kontrol tedbirlerini, kanun içerisinde bulundurmuş. Adli kontrolde, tutuklanma durumunun olmadığı, ceza kesinleştiği zaman hükümlü kalmasını engelleyecek özel durumları olan kişiler için uygulanabilecek tedbirlerdir. Bu adli kontroller içerisinde yurt dışı yasakları var, elektronik kelepçe var. Haftanın beli günlerinde karakola gidip imza atma şeklinde adli kontroller var.”
“Dışarya uyum sağlayamıyor”
Çocukların hapishanede birkaç ay kaldıktan sonra dışarıya uyum sağlayamadığını belirten Yılmaz, annelerin en büyük şikayetlerinde birinin de bu olduğunu ifade etti. hapishanelerdeki çocukların 6 yaşına kadar anneleriyle kalabildiğini, daha sonra baba ve en yakın akrabalarının yanına gönderildiğini aktaran Yılmaz, bakacak kimseleri çocukların da devlet yurduna alındığını aktardı.
“Çözüm üretilmesi gerekiyor”
Mahkemelerin ve Adalet Bakanlığı’nın bu konuda bir çalışma yapası gerektiğini dile getiren Yılmaz, bu çocuklarla ilgili bir an önce bir çözüm üretilmesi için bütün siyasi partiler ve Meclis İnsan Hakları Komisyonu’na çağrıda bulundu.
