H. Merkezi: “Ben bir müzisyenim, ondan sonra biraz Karadenizliyim, ama hepsinin ötesinde ben bir devrimciyim. Ve gerçekten doğru bildiğim bir şeyi en azından çok zorlanırsam ortaya koymaktan çekinmem” diyordu bir röportajında Kazım Koyuncu…
Devrimci sanatçı Kazım Koyuncu doğduğu bölgede bir çok insanın canını alan kanser hastalığı nedeniyle hayatını kaybedeli tam 10 yıl oldu. Yetiştiği topraklarda kanser hastalığının bu denli yaygın olması ise elbette sürpriz değil. Akkuyu Nükleer Santrali’nin gündemimize girmesi ile birlikte nükleer enerjinin doğaya ve yaşama dair bir “katliam projesi” olduğunu defalarca yazdık. Çernobil Faciası’nın yaşandığı süreçte ve sonrasındaki etkilerini ise Karadeniz Bölgesi’nde gözlemlemek ve Kazım Koyuncu ile anlamak mümkün.
Kazım Koyuncu, Artvin’in Hopa ilçesine bağlı Yeşilköy (Pançol)’da, 7 Kasım 1971 tarihinde doğdu. İstanbul’a üniversite eğitimi için geldikten sonra müzikle yoğun olarak uğraşmaya başlamışsa da İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden siyasi nedenlerle ayrıldı. 1992 yılında profesyonel müzik hayatına atıldı. 2004’ün sonlarında sanatçıya akciğer kanseri teşhisi konuldu ve kanser tedavisi görmeye başladı. 25 Haziran 2005’de, 33 yaşında, tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi.
1992’de henüz 20 yaşında iken Ali Elver ile “Dinmeyen” adlı özgün müzik grubunu kuran Koyuncu zamanla Lazca müzik yapmak için bu gruptan ayrılsa da rock’tan kopamadı ve geleneksel Laz halk müziğini rock tabanlı yorumlamaya başladı.
1993’te Mehmedali Barış Beşli ile birlikte Zuğaşi Berepe (Denizin Çocukları) adlı rock müzik grubunu kurdu. Lazca rock yapma iddiası ile yola çıkan ve 1995’te Va Mişkunan (Bilmiyoruz), 1998’de de İgzas (Gidiyor) adlı albümleri yaparak bu iddialarını da gerçekleştiren grup, sınırlı sayıda (yalnızca 130 adet) basılmış bir konser albümü (Bruxel Live)çıkardıktan sonra 1999 yılında dağıldı.
Kazım Koyuncu, tek başına müziğe devam etmiş ve Salkım Söğüt adlı projelerin ikincisinde 3 şarkıyla yer almıştı. 2001’de Viya! adlı ilk solo albümünü çıkardı. Karadeniz müziğinin güçlü temsilcilerinden Fuat Saka, Volkan Konak ve Bayar Şahin ile birlikte düzenledikleri, büyük ilgi gören Hey Gidi Karadeniz konserler dizisinin de öncülüğünü yaptı, Nisan 2004’te çıkardığı ikinci solo albümü Hayde oldu.
Kazım Koyuncu’nun 10. ölüm yıldönümünde Şevval Sam’ın ele aldığı mektubu yayınlıyoruz.
“Canım kardeşim…
Gittiğinde sen benden 1 yaş büyüktün, şimdi ben 9 yaş büyüğüm senden. Saçlarının ne kadar beyazlayacağını, hayatın seni nasıl demleyeceğini, şarkılarını, sözlerini ne renklere boyayacağını hiç bir zaman bilemeyeceğiz. Gidiverdin vakitsiz..
Biz işte öyle… Devam… Hala yaşamın bir yerlerinden tutunmaya çalışıyoruz. Alan olmadı mı vermek kolay değil bu nefesi. Direnmek faydasız, dersini alıp ezber etmeden bırakmıyor hayat. Eh! Benim de payıma az düşmedi; çarpa çarpa, hayatın sistemini anlamaya çalışıyorum hala… Eskisinden daha çok ihtiyacım var anlamaya zira… 40’lar biraz böyle; sen bilmezsin.
Bu dünya cennet mi cehennem mi bilemedim. Garip bir matematik var burada. Babaların günahlarını çocukları ödüyor ve babaların günahları bitmek bilmiyor. Ödeyecek çok bedelimiz var gibi… Bir taraftan da, ne kadar acı çekersen o kadar büyüyorsun, öğreniyorsun. Her acı, içinde bir bilgiyi de saklıyor. Garip bir paradoks; ancak, hayatın derinliklerini keskin bir farkındalıkla gören ve kafasını çeviremeyen biri olarak geldiysen buraya, geçmiş olsun. Evet burası bir cehennem… Kalbinden gören insanlar için kaçınılmaz bir gerçek bu. Ama ne kadar zor böyle yaşamak. Sen bir ağacın, hayvanın, çocuğun, kadının ya da bir halkın acısını görürdün mesela. Kimbilir nasıl da acı çektin yaşadığın kısacık süre boyunca. Aslında ne kadar da güçlüydün. Varlığınla Karadeniz’in sarp dağları gibiydin -inatla direnişin, devrimciliğin bundandı- kalbinse hemen yağıveren bulutlarıydı o heybetli dağların…
Çaresizliğin katlanılmazlığını şarkı söyleyerek unuturdun. Sahneden başka hiç bir yere ait hissetmezdin kendini… Belki de sadece sahnedeyken affedebilirdin o acı veren ya da acı çeken insanları. Hepsi bir arada olabiliyorlar çünkü.Aynı evde, aynı sofrada, aynı şehirde aynı ülkede, aynı konserde… Onları da iyileştiriyordun, çünkü hepsi bu lanet ettiğin sistemde birer kurbandı belki de…
Ah bir bilsen nasıl kesiyorlar ağaçlarımızı. Ruhumuzu ayrı, bedenimizi ayrı nefessiz bırakıyorlar. Ama Gezi döneminde olmanı isterdim. En çok da sen gurur duyardın oradaki çocuklarla. Dünyayı cennete çevirebilecek yürekte çocukların,o umudun, paylaşımın, senin gözlerini nasıl parlatacağını tahayyül edebiliyorum. Orada hep senin şarkılarını söylediler biliyor musun? Hep ve hala da rehberlerisin onların. Hiç bilmiyorum ki.. Belki oradaki çocuklarla tanışmışsındır bile; Ali İsmail, Abdocan, Ethem… Bir de ufaklığımız vardı, Berkin… O zaten çok küçüktü. Hep küçük kalacak… Onun da boyunun ne kadar uzayacağını, nasıl bir delikanlı olacağını, nasıl aşık olacağını hiç bir zaman bilemeyeceğiz. Bedenini bir yaşta bırakıp gidenler gibi… Senin gibi…
Ah!Kazım’cığım… Gittin işte… Arkanı da dönmedin, şikayet de etmedin. Üzerinden 10 koca yıl bile geçti.Sen o yaşta kaldın. Ben her sene senden bir yaş daha uzaklaşacağım. Her sene anlatacaklarım daha da birikecek. Zaman burada bizi daha da değiştirip dönüştürecek belki…Belki kendine hapsedecek. Ne garip, burada zaman diye bir şey var değil mi? Farkettim de; sen buradayken de zamansızmışsın canım kardeşim. Bizse…
Biz işte öyle… Devam… Hala yaşamın bir yerlerinden tutunmaya çalışıyoruz. Dedim ya, alan olmadı mı vermek kolay değil bu nefesi…Bu beden hapishanesinden azat olduğumuzda, bir zaman, bir biçim buluşsak keşke.Sevgi bağı beden tanımaz,canım kardeşim. Hasretle…”
