Eylül 2022’de Kürt genç kadın Jina Emini’nin Tahran’da ahlak polislerince katledilmesinden sonra benzeri görülmemiş bir isyan başlamıştı. Bir yıl sonra, Rojhılat Kurdistan’ın Kirmaşan kenti nüfusuna kayıtlı 16 yaşındaki Armîta Girawend, 1 Ekim günü Tahran’da başını iyi örtmediği gerekçesiyle ahlak polisleri tarafından gözaltına alındı ve ağır işkencelere maruz kaldı.
İşkence sonucu komaya giren Armita, 28 gün sonra 28 Ekim sabahı tedavi gördüğü Tahran’daki bir hastanede hayatını kaybetti. 29 Ekim’de Tahran’da abluka altındaki ceneaze töreninde avukat ve insan hakları aktivisti Nesrin Sotudeh işkence ile gözaltına alındı.
13 kez tutuklanan, beş kez toplam 31 yıl hapis ve 154 kırbaç cezasına çarptırılan ve 2021’den bu yana tekrar hapsedilen Nergis Muhammadi, İran ve Doğu Kurdistan’daki “Jin, jiyan, azadî” ayaklanmasının öne çıkan yüzlerinden biri oldu.
“Zafer kolay değil ama kesin”
Tutsak edildiği Evin cezaevinden mesaj gönderen Nergis Muhammedi, “Dayanışma ve şiddet içermeyen ve durdurulamaz bir sürecin gücüyle, bu otoriter dini hükümetin üstesinden gelmek ve İran’ın onurunu ve insanlık onurunu yeniden canlandırmak için çabalıyoruz” diye vurgularken şöyle noktaladı: “Zafer kolay değil ama kesin”.
Nergis Muhammedi mesajında “Biz İran halkı olarak demokrasi, özgürlük, insan hakları ve eşitlik istiyoruz. İslam Cumhuriyeti bu ulusal talebin gerçekleşmesinin önündeki başlıca engeldir” dedi.
Kızı Kiana Rahmani tarafından Fransızca olarak okunan ve Nobel’in resmi internet sitesinde yayınlanan mesajda aktivist ve gazeteci, Norveç Nobel komitesine “en içten şükranlarını” ifade etti.
Nergis (Narges) Muhammedi, İran’da kadınların başörtüsü takma zorunluluğunu bir kez daha eleştirirken, İranlı yetkilileri göreve çağırdı.
Nergis Muhammedi, ailesinin geri kalanıyla birlikte Fransa’ya sığınan 17 yaşındaki kızının sesinden “Zorunlu başörtüsü, otoriter bir dini yönetimi sürdürmeyi ve kalıcılaştırmayı amaçlayan toplumdaki tahakküm ve baskının ana kaynağıdır” dedi.
Tutsak aktivist, “45 yıldır toplumda yoksunluk ve yoksulluğu kurumsallaştıran bir hükümet. Yalan, aldatma, hile ve gözdağı üzerine kurulu bir hükümet. Savaşçı politikalarıyla bölgede ve dünyada barış ve istikrarı tehlikeye atan bir hükümet” diye ekledi.
Aktivistin mesajını hangi koşullarda iletmeyi başardığı bilinmiyor. Nobel Komitesi 6 Ekim’de kendisine prestijli barış ödülünü vererek “İran’da kadınlara yönelik baskıya karşı mücadelesini, herkes için insan hakları ve özgürlüğü teşvik etme çabasını” övmüştü.
