Yunanistan’ın Kalamata adası açıklarında 14 Haziran’da yüzlerce mültecinin ölümüne neden olan tekne “kazasından” sağ kurtulan mültecilerden dokuzunun Yunan yargısına verdiği ifadeler Reuters haber ajansına ulaştı. İsimleri kamuoyuna açıklanmadığı için kimlikleri duyurulmadı. Reuters’ın gördüğü kanıtlara göre, hayatta kalanların kazanın nedenlerini araştıran Yunan yargı yetkililerine verdiği dokuz ifadeden altısında, sahil güvenliğin tekneyi halatla başarısız çekme girişimi anlatıldı.
İtalya’ya giderken bozulan Adriana adlı trol teknesi Libya’nın Tobruk kasabasındaki bir plajdan yola çıkmıştı. BM mülteci dairesi, Adriana’nın Yunanistan’ın arama kurtarma yetki alanındaki uluslararası sularda alabora olup battığında, çoğu Suriye, Mısır ve Pakistan’dan gelen 400 ila 750 mülteci taşıdığını söylemişti. Hayatta kalan 104 kişi bulundu ancak Akdeniz’in en derin kısımlarından birinde ölü ya da diri başka birinin kurtarılmasının pek olası değil.
Mültecilerin ifadeleri resmi yetililerinki ile çelişiyor
Kuzey Afrika’daki insan kaçakçılarının onları balıkçı teknesine tıkıştırdıklarını söyleyen, güvertenin üstündeki ve altındaki cehennem koşullarını, yiyecek ve su kıtlığını anlatan hayatta kalan göçmenlerin çoğu Yunan Sahil Güvenliği’nin eylemleriyle teknenin 14 Haziran’ın erken saatlerinde alabora olmasına neden olduğunu söyledi.
Hayatta kalan Suriyeli bir mülteci ifadesinde kendisinin ve teknedeki diğer mültecilerin Yunan sahil güvenlik gemisinin trol gemisinin pruvasına halat bağlayıp hızlanarak çekmeye başlamasının ardından durmaları için bağırdıklarını anlattı. Mültecinin ifadesine göre tekne bu girişimin ardından sağa sola yalpaladı ve nihayet ters döndü. Üç tanık, Adriana’nın alabora olmasına neyin sebep olduğunu bilmediklerini söyledi ancak altı tanığın ifadeleri, Yunan Sahil Güvenliği ve hükümetinin tekneyi çekmek için herhangi bir girişimde bulunulmadığını ve sahil güvenlik yetkilileri yaklaşık 70 metre uzaktayken teknenin devrildiğini söyleyen basın açıklamalarıyla çelişiyor.
Sahil güvenliği denetleyen Yunanistan Denizcilik Bakanlığı, Reuters’a savcıların gizli ve devam eden soruşturması hakkında yorum yapamayacağını söylerken, Yunan savcıların süren soruşturmalar hakkında yorum yapması kanunen yasak.
‘Bizi hızlı çektiler, insanlar birbirinin üzerine düşmeye başladı’
Hayatta kalan dokuz kişi, 17-18 Haziran tarihlerinde, felaketle ilgili bir ön soruşturma yürüten müfettişlere ifadelerini sundu. 15 Haziran’da “insan öldürme, göçmen kaçakçılığı ve bir gemi kazasına neden olma” gibi suçlamalarla tutuklanan kaçakçı olduğundan şüphelenilen bir grup zanlı soruşturma devam ederken hapishanede bulunuyor. Ancak sanıklar masum olduklarını savunuyor.
Reuters’a konuşan ve adını sadece Muhammed olarak veren hayatta kalan bir başka göçmen, Adriana’nın alabora olduğu ve sahil güvenliğin tekneyi çekmeye başlamasıyla yaşanan anları “Bizi hızla çektiler ve tekne alabora oldu. Sağa sola hareket etti ve alabora oldu. İnsanlar birbirinin üzerine düşmeye başladı.İnsanlar üst üste yığılıyor, bağırıyor ve birbirini boğuyordu. Geceydi ve dalgalar vardı. Korkunçtu” sözleriyle anlattı.
Muhammed Reuters’a verdiği demeçte gemiye binmeden önce kaçakçıların daha fazla kişiye yer açmak için kişisel eşyalarını aldıklarını ve içme suyu şişelerini attıklarını söyledi. Suriyeli mültecinin adli makamlara her yolcunun yalnızca 40 santimetre boşluğa sahip olduğunu söyledi.
Yunan yetkililer önce ‘halat bağlanmadı’ dedi sonra açıklama değişti
15 Haziran’da bir sahil güvenlik sözcüsü, yerel basında trol teknesinin çekildiğini söyleyen hayatta kalan göçmenlere atıfta bulunan haberlere yanıt vererek, herhangi bir sahil güvenlik gemisinin herhangi bir zamanda Adriana’ya halat bağlamadığını iddia etti. Bir gün sonra sahil güvenlik açıklamasını değiştirdi ve “gemilerden birinin iletişim kurmak için yaklaşmasına yardımcı olmak için Adriana’ya bir halat bağladığını” söyledi. Ancak sahil güvenlik, trol teknesini çekmeye çalıştığını yalanladı ve mesafesini koruduğunu ileri sürdü.
Sahil güvelik kayıtlarına göre olay
Sahil güvenlik gemisinin seyir defteri de adli makamlara sunuldu. Buna göre sahil güvenlik gemisi Adriana’ya yaklaştığında iki saat arayla iki olay yaşandı Kayıt defterine göre, 13 Haziran saat 23:40’da gemi, motoru arızalı olan trol teknesine yaklaştı ve teknenin yaklaşması ve gemidekilerle konuşarak durumu ve yardıma ihtiyaçları olup olmadığını değerlendirmesi için tekneye bir halat bağladı. Adriana’nın motorunun daha sonra yeniden çalıştırıldığını ve batıya yöneldiğini söyleyen seyir defterine göre, gemideki göçmenler “Yardım yok” ve “İtalya’ya gidiyoruz” diye bağırdılar ve halatı çözdüler. Daha sonra sabah 1:40’ta, operasyon merkezi tarafından sahil güvenlik gemisine, Adriana’nın hareket etmeyi bıraktığı ve durumunu incelemek için trol teknesine dönmesi talimatı verildi. Sahil güvenlik gemisi Adriana’ya yaklaşık 70 metre yaklaştı ve çok sayıda bağırış duydu. Seyir defterine göre trol teknesi yedi dakikadan kısa bir süre içinde alabora oldu.
‘Daha güvenli yer için ek ödeme’
Hayatta kalan 11 kişi ayrıca yargı yetkililerine Yolculuk için 4 bin 500 ila 6 bin dolar ödediklerini ve kaçakçıların onlara üç gün içinde İtalya’ya ulaşacaklarını söylediğini aktardı. Hayatta kalan üç kişi, yetkililere, daha güvenli olduğu düşünülen dış güvertedeki yerler için 50 ila 200 euro arasında fazladan ödeme yaptıklarını da anlattı.
