Salgının başladığı Çin devleti, salgınla mücadele etmek yerine yükselen toplumsal muhalefete baskı uygulamakla meşgul! Yerleri bilinmeyen “Gözetim Konutları”na hapsettiği aktivistlerin aile ve avukatlarıyla görüşmesini engelleyen Çin’de, 5 aydır haber alınamayan Li Qiaochu için çağrı var.
Koronavirüs salgının ortaya çıktığı Çin’de, devlet ilk günlerde bu bilgiyi başta kendi halkı olmak üzere dünya halklarından gizlemiş, bu bilgileri halka yaymak için mücadele eden sağlık emekçilerini, insan hakları aktivistlerini baskı altına almaya çalışmıştı. Ancak sosyal emperyalist Çin devletinin halka karşı işlediği tek suç bundan ibaret değil.
Çin devleti son yıllarda işçi sınıfı mücadelesi için yeni arayışlar içerisine giren ve devlet politikalarını eleştiren, başını üniversiteli gençlerin çektiği toplumsal muhalefete karşı acımasız bir baskı politikası izliyor. Bu politikalardan biri de “Gözetim Konutları”…
Gözetim Konutları, ismi naif görünse de, aslında devletin gizli işkence merkezlerinin isimleri… Devlet özellikle siyasi görüşleri ve faaliyetleri nedeniyle devrim ve demokrasi mücadelesi veren kesimleri gözaltına alıp tutukladıktan sonra adresi bilinmeyen bu konutlara hapsediyor; ailesi ve avukatları ile iletişimini kesiyor. Tutuklanan kişi altı aya yakın bir zaman boyunca burada tutulabiliyorlar.
İnsan hakları savunucuları bu gözetim konutları ismi verilen yerlerin birer işkence merkezine dönüştürüldüğünden tedirginler ve devletin amacının aktivistlere gözdağı vermek olduğunu belirtiyorlar.
Avukatlar, akademisyenler, aktivistler hedefte
Çin, geçtiğimiz Nisan ayında beş kişiyi daha bu konutlara gönderdi. Aileler ve insan hakları savunucuları, yakınları ve müvekkillerinin işkence altında olmasından endişeli.
26 Aralık 2019’dan bu yana Çin polisi, ülkenin dört bir yanında, Aralık ayı başlarında Xiamen şehrinde düzenlenen bir toplantıya katılan avukatları ve aktivistleri polis merkezine çağırıyor ve gözaltına alıyor. Gözaltına alınanlardan Dai Zhenya, Ding Jiaxi ve Zhang Zhongshun, ailelerinin bilmediği bir gözetim konutunda tutuluyor.
Doğu Türkistanlı insan hakları savunucusu akademisyen İlham Tohti de gözetim konutlarında hapsedilmiş durumda ve kendinden haber alınamıyor.
Gözetim Konutlarında bir sosyalist feminist: Li Qiaochu
Gözetim konutlarına gönderilen siyasi tutsaklardan biri de sosyalist feminist Li Qiaochu. Qiaochu uzun yıllardır işçiler, kadınlar ve Çin toplumunun özellikle yoksul kesimlerine eşit haklar sağlanmasını amaçlayan çalışmalara katılan bir aktivist. Emekli işçiler için sosyal güvenlik politikaları gibi konularda araştırma yaptı. Pekin yetkililerinin “düşük gelirli nüfusu” yaşadıkları bölgelerden tahliye ettiği 2017’de, Qiaochu gönüllülerle birlikte, yerinden edilen göçmen işçilerin yeni işler bulmalarına ve makul ücret karşılığı barınma imkanına erişebilmelerine yardımcı olmak için bu uygulamadan en çok etkilenen topluluklar hakkında bilgi topladı ve yaygınlaştırdı. Ayrıca Qiaochu, Çin’de düzenlenen #MeToo kampanyalarına aktif bir biçimde katıldı. #MeToo hareketi hakkında bilgi topladı, raporlar yazdı ve internette desteğini ifade eden mesajlar paylaştı.
Haziran 2019’da depresyon tanısı konulan Li’nin düzenli olarak ilaç kullanması gerekiyordu. Ancak bu durum, mücadelesine engel olmadı. Çin’de Kovid-19 virüsünün yayılmasının ardından, Qiaochu hem internette hem de internet dışında virüsün yoksul kesimlere bulaşmasını önleme çalışmalarına gönüllü olarak katıldı. Temizlik işçilerine yüz maskeleri dağıttı ve etkilenen topluluklardaki gebe kadınlara birbirlerine destek olmaları için rehberlik etti. Başta bazı hastanelerin uygulamalarında toplumsal cinsiyet temelli şiddetin önlenmesi konusunda olmak üzere toplumsal cinsiyet perspektifinin olmadığını fark ederek, bu konuda tavsiyeler hazırlamak üzere bir grup gönüllüyle birlikte çalıştı.
Qiaochu’dan 16 Şubat’tan bu yana haber yok
Qiaochu mücadelesi nedeniyle sık sık polis tarafından taciz edildi. Çin devleti Aralık 2019 itibariyle Qiaochu’nun evinin dışında beklemeye ve işe gidip geldiği saatlerde onu izlemeye başladı. Qiaochu ilk olarak 31 Aralık 2019’da polis tarafından çağrıldı ve 24 saat boyunca Pekin Kamu Güvenliği Dairesi’nde alıkonuldu.
Ardından 16 Şubat’ta yeniden gözaltına alınan Qiaochu’nun o tarihten bu yana nerede tutulduğuna ilişkin hiçbir bilgi alamayan ailesi, kendi seçtiği bir avukata erişimi olmayan Qiaochu’nun işkence ve diğer türde kötü muamele tehlikesi altında olmasından endişe ediyor.
NOT: Li Qiaochu ile ilgili bilgiler için Uluslararası Af Örgütü’nün sitesinden faydalanılmıştır.
