Her yıl geçimlerini sağlamak amacıyla yaşam alanlarını bırakıp Türkiye’nin dört bir yanına göç eden mevsimlik tarım işçilerinin yaşadığı zorluklara paralel olarak bu duruma duyarlı kurumların çözüm arayışları da sürüyor. Doğal ve Kültürel Yaşam Girişimi ile Turgutlu Gündelik İşçi Dayanışma Derneği, mevsimlik tarım emekçilerinin barınma, sağlık, eğitim ve güvenlik gibi birçok alandaki sıkıntılarına çözüm olarak sunduğu projeyi hayata geçirdi.
Proje kapsamında mevsimlik tarım emekçileri için konut alanlarından geçici eğitim alanlarına kadar birçok olanak sunulurken, tarımsal alanda bir “öz yönetim” modeli hedefleniyor.
En son Manisa’nın Gölmarmara ilçesinde çoğunluğu kadın 15 tarım işçisinin hayatını kaybettiği kaza ile bir kez daha gündeme gelen mevsimlik işçilerin sayısı yüz binleri aşıyor.
Özellikle Suriye politikasından sonra Suriyelilerin de bu iş gücüne katılımı ile bu sayı katlandı. Mevsimlik tarım işçiliği hiç kuşkusuz bir ucuz iş gücü profilini ortaya koysa da ardında var olan siyasal tablo görmezden gelinemez. Nasıl ki savaştan kaçan binlerce Suriyeli aile bu iş gücüne katılıyorsa bundan yıllar önce ve halen de Kürtler de bu sürece aynı nedenle; TC’nin yağma ve talanı nedeniyle katıldı.
Üretim kaynakları ve alanları ellerinden alınan on binlerce Kürt aile, Türkiye’nin dört bir yanında mevsimlik tarım işçisi olarak çalışmak zorunda bırakılırken, kamyonet kasalarında daha ucuz maliyet için canları tehlikeye atılan işçiler, hiçbir sağlık ve sosyal güvencesi olmadan günde 40-50 TL yevmiye karşılığında uzun saatler çalışmak zorunda kalıyor. Üstelik İş Kanunu, İş Güvenliği Kanunu, İş Sağlığı Kanunu, Toplu İş Sözleşmesi gibi yasaların kapsamı dışında çalıştırılan mevsimlik tarım işçileri, en temel ihtiyaç olan barınma konusunda da çok ciddi sıkıntılar yaşıyor. İşçilerin, yüzde 81’i çadırlarda yaşarken, yalnızca yüzde 9’u evde kalma imkanlarına sahip.
Doğal ve Kültürel Yaşam Girişimi Sözcüsü Tuncay Karaçorlu, bu çalışma sistemi il tarım işçilerinin az da olsa refahını sağlamayı hedeflediklerini belirtiyorlar.
Tarım emekçilerine devletin Kürdistan’da da yaşama ve barınma konusunda katkı sunmadığını hatta zorluklar çıkardığını vurgulayan Karaçorlu, yaşanan sıkıntılar nedeniyle tarım emekçilerinin mevsimlik olarak geleceklerini kurabilmek amacıyla çok zor koşullarda yaşama ve çalışma koşullarını göze alarak batı illerine göçe zorlandığını ifade etti
Geçici yaşam alanlarının yaratılmasının önemli olduğunu belirten Karaçorlu “Herkesin her ailenin yaşama barınma hakkı özellikle gündelikçi tarım işçilerimizin yaşam ve çalışma alanlarında tamamen yok sayılıyor. Eğer göç ederek bir tarım alanında çalışma koşullarını seçmişse, onun ne bir yerleşme ne çalışma hakkı ne eğitim ne ulaşım hakkı hiç birisi olmuyor” dedi.
Doğal ve Kültürel Yaşam Girişimi olarak, mevsimlik tarım emekçilerinin bu zorlu koşulları nedeniyle duyarlı örgütlenmelerle bir araya gelerek bir proje hazırladıklarını söyleyen Karaçorlu, projenin ilk örneğini Turgutlu’da hayata geçirdiklerini söyledi. İlgili belediye teknik ekipleri ve şehir plancıları ile birlikte kentin bir alanında gündelikçi tarım işçilerinin barınma koşullarının sağlanacağı bir bölge seçildiğini aktaran Karaçorlu, bu bölgede zemin etüdünden diğer şehirciliğe ilişkin incelemeler yapıldıktan sonra bölgede alt yapısı olan geçici yaşam alanları yaratılmasını hedeflendiğini söyledi.
Projenin konutları, geçici eğitim alanları ve kadınlara yönelik yapılanmalarıyla daha birçok alanda ihtiyaçları karşılayan bir örgütlenme tarzı olduğunu söyleyen Karaçorlu, burada bir öz yönetim modelinin de hedeflendiğinin altını çizdi. Özel mülkiyeti temel almayan, gündelikçi tarım işçilerinin bölgede her türlü ihtiyacını oradaki yerel yapıda bulunan örgütlenmelerden oluşan bir yapı denetiminde karşılandığı bir model olduğunu da belirten Karaçorlu, “Biz bu modelin bu dönemde ülkemizin çalışma ve barınma koşullarının ve bir arada yaşama koşullarının sağlanabileceği önemli bir model olarak görüyoruz. Bugün bu proje ülkemizin gelinen noktasında çok önemli bir zemindir. Ülkemizde artık bir yerel yönetim gündemi olmasını öneriyoruz” dedi.
