Trendyol firmasında arabalı kurye hizmeti veren Trendyol Express çalışanları, 24 Aralık Pazartesi günü ücretlerine yüzde 11 zam yapıldığını öğrendikleri anda iş bırakma eylemi başlattı.
İstanbul’da başlayan eylemler kısa sürede Ankara, Eskişehir, Bursa, Bodrum, İzmir, Trakya, Çerkezköy gibi birçok ile yayıldı. Kuryeler, araç bakım ve benzin dahil olmak üzere masrafların kendilerine ait olduğunu hatırlatarak ücret zammının artırılmasını istedi. Firmanın İstanbul Maslak’ta bulunan Genel Merkezi önünde de kitlesel eylemler devam etti.
Kuryeler yaptıkları eylemlerle kamuoyu desteğini de yanına aldı. Çok sayıda kişi, kötü hava koşullarında dahi hizmet vermeye zorlanan çalışanlarla destek mesajları paylaştı. Trendyol işçilerinin firma genel merkezi önünde yaptıkları 3 günlük direnişe çok sayıda emek kurumu ve DİSK/Nakliyat-İş ile Umut-Sen’den de destek geldi. Yapılan 3 günlük eylem ve iş bırakmanın ardından Trendyol patronları, zammı % 38.8’e çıkarmak zorunda kaldılar.
Biz de Özgür Gelecek gazetesi olarak Trendyol emekçilerinin direnişine yerinde tanıklık ettik. Yüzlerce işçinin hak talepli eyleminde, birçok işçi ilk kez direnişe geçtiğini ve bunun heyecanını yaşadığını aktardı. Kazanılan direnişin ardından da işçiler, örgütlü olmanın gücünü fark ettiklerini vurguladılar.
Maslak’ta Trendyol Genel Merkezi önünde gazetemize konuşan Trendyol emekçisi Mustafa Biçer, bize direniş sürecini şöyle aktardı:
“Direniş süreci ilk olarak spontane bir şekilde başladı. Yüzde 11’lik zam haberi verildikten sonra işçiler Maslak’a yürüdü. İstanbul şubelerde herkes bir planlama yapılmadan burada biraraya gelen arkadaşlar organize oldular, haklarını yüksek sesle aramaya başladılar. Her platformda bunu dile getirmeye çalıştık. Burada üç gün boyunca güzel bir fiili bir direniş gerçekleşti. Bu sektör çok yeni bir sektör ve bu direniş sadece küçük bir hak arama çalışması değil hukuki ve statü olarak da hak arama çalışmasıdır.”
Biçer, kazanımın ardından işten çıkartılmak istenen işçilerin olduğunu ve buna yönelik takiplerinin de devam ettiğini söyleyerek sözlerini şöyle sonlandırdı:
“İşten çıkartılmak istenenlerin de çıkartılmaması yönünde bir talebimiz var, şimdi de bu talebin peşindeyiz. Ancak şu an için bu talebimizle ilgili herhangi bir bilgi yok, biz bilgi istiyoruz. Yine aynı şekilde Zoom toplantısıyla söylediler bu bilgileri bize. Bu bilgi geldiği taktirde biz de burada mutlu bir şekilde ayrılacağız. Taleplerimizin yarısı karşılandı fakat diğer taleplerimiz için de açıklama yapılmasını bekliyoruz Bu da zor bir şey değil. Biz de bu şekilde işimizin başına dönmek istiyoruz artık. Bu konuyla ilgili de yöneticilerle iletişim kurulmaya çalışılıyor, bununla ilgili bir garanti geldiği zaman direnişimizi tamamlayacağız. Çünkü biz burada üç gün boyunca direndik, belli haklarımızı aldık şirket yöneticilerinin de artık bunlara saygı duyacağını düşünüyorum.”
Bir diğer işçi Bilal Kızılaslan ise direnişe dair şunları anlattı:
“Trendyol Ekspres’te yaklaşık üç yıldan beri görev yapıyorum. Biz neden buradayız, çünkü bize çok kötü bir zam dayatıldı, bu zammı kabul etmeyeceğimizi, bu şekilde çalışmayacağımızı söyledik. Trendyol’da ‘şartlarımız bu, işinize gelirse’ dedi ancak biz yine bunu kabul etmeyerek arkadaşlarla birlikte toplanıp buraya geldik. Bize dayatılan % 11’lik zamma karşı direnişimizi kar-kış demeden üç gün boyunca sürdürdük ve kazandık. Bizi bu alanda yalnız bırakmadığınız için de size teşekkür ediyorum.”
“Süreci takip edeceğiz!”
İşçilerin verdiği bilgilerin ardından Umut Sendikası’ndan Başaran Aksu ile konuştuk. Aksu da 3 günlük direniş ve kazanımı şu sözlerle özetledi:
“Trendyol direnişi tüm Türkiye çapında bir direnişti. Ankara, Eskişehir, Bursa, Bodrum, İzmir, Trakya, Çerkezköy ve İstanbul benzeri tüm ilçelerde ortak ve organize bir direniş yürütüldü ilk kez. Tedarik zinciri olan bu devasa şirkette çalışan ve işçilik sözleşmesi aslında iş hukukuna dayanmayan iş ortaklığı kandırmacası adı altında işçilerin sömürüldüğü, işçilerin asgari ücretin de altında çalıştırıldığı bir ortam yaratılmıştı burada. Ve Trendyol muazzam bir emek sömürüsü dengesi kurmuştu. İşçiler buna karşı ayağa kalktılar, talepleri % 11 zammın % 50 oranında artırılmasıydı. Zaten kendi rakamları 14.000 TL’nin üstünde çıksın diye direnildi. Burada ise % 38.8’lik bir zam elde edildi ve bu işçileri memnun etti. Burada biz, şubelerde çalışan arkadaşlarla görüştüğümüz zaman da memnun olduklarını ifade ettiler. Geriye sadece bu mücadeleye önderlik eden arkadaşlar işten atılır mı atılmaz mı gibi bir endişe kaldı, onun için uğraşıyoruz. Şu an işten çıkartılan yok, mobbingle ilgili de değerlendirme yapacaklarını söylemiş şube müdürleri. Biz ücretle ilgili meselede anlaştık ve diğer meseleler için de süreci takip edeceğiz. Trendyol işçilerinin direnişi kamuoyunda çok duyuldu, bu da şube müdürleri ve patronlar üzerinde büyük bir baskı oluşturdu. Hem kamuoyunun bu basıncı hem de işçilerin buradaki direnişi bu sonucu üretti. İşçiler direne direne kazanılacağını göstermiş oldu.
Aksu “bununla beraber sermayenin de saldırıları var. İşçilerin örgütsüz olması da bu salgının önünü açıyor. Siz de burada örgüt olmanın gücünü gösterdiniz. Bu örgütlenmeye ve örgütlü olmanın gücüne dair ne söylemek istersiniz?” şeklindeki sorumuzu da şöyle yanıtladı;
“Fiilen üç konfederasyonun temsil ettiği sendikal düzen çökmüş durumda. Yani sermayenin düzenlediği yasalarla, sermayenin güç sahipleri düzenlediği sınırlarla yol almaya çalışan sendikacılık çuvalladı ve büyük oranda sermaye gruplarının denetimi altındadır bu konfederasyonlar. Dolayısıyla milyonlarca işçi ve işsiz örgütsüz ve dağınık durumda. Biz aslında örgütsüz olan bu milyonlarca işçinin fiili yol yordamla örgütlenebileceğini, hakları için mücadele edebileceğini, örgütlülük yerini sağlamlaştırabileceklerine dair somut durumlardan somut çabalar üretmek zorundayız. Yani Trendyol direnişinin kazanımında da bu fiili meşru mücadelenin ve bu direniş tarzının kendisinin etkili olduğunu düşünüyoruz. Ve bugün ortaya çıkan sonuç da bu tarzda gitmiştir tekrar.”
