2014 yılında 301 maden işçisinin katledildiği Soma katliamından sonra katliamın faili Soma Holding tarafından hiçbir gerekçe sunulmadan SMS yoluyla işten atılan 2831 işçi 6 yıldır tazminatlarını almak için mücadele ediyorlar.
Yıllarca üst “işverenleri” Türkiye Kömür İşletmeleri tarafından tazminatları verilmeyen işçilerin neden yıllardır tazminatlarını alamadığını ve katliamdan sonra işçilerin kurduğu Bağımsız Maden İş Sendikası’nı, Sendikanın Genel Başkanı Tahir Çetin’e sorduk.
-Süreç nasıl gelişti biraz bundan bahsedebilir misiniz?
Ben 15 yıllık maden işçisiydim. Emekli oldum. Şu anda Bağımsız Maden İş Sendikası’nda faaliyet yürütüyorum.
Soma Kömür İşletmelerine ait Eynes Maden Ocağındaki 2831 işçi arkadaşımız 2014 yılında SMS ile işten atıldı.
İşten atılma sonrasında TMSF malları satıp işçilerin parasını ödeyecek iken işçiler adına imza atan Türkiye Maden İş Sendikası TMSF’ye “malları satmayın, patronla anlaştık” diyerek firmanın patronluyla 24 taksitli bir protokol imzalıyor. Ama işçilerin parasını ödemiyorlar. Bunun arkasından 36 taksitlik bir protokol daha imzalıyorlar. Bu 36 taksitin de sadece 3 tanesi işçilere ödeniyor, gerisi ödenmiyor. İşçiler 5 yıl boyunca haklarının ödenmesini bekliyor.
“Mahkemeler patronlardan yana”
5 yıldan sonra Türkiye Maden İş Sendikası tarafından aldatıldığının farkına vararak sendikamız Bağımsız Maden İş Sendikasına geldiler. Bize tazminatlarını beş senedir alamadıklarını ve nasıl alabileceğini soran bu işçiler ile bir kamuoyu oluşturarak örgütlü mücadeleyi başlatmış olduk. Mahkemelerin vereceği kararın bizim lehimize olmayacağı, patronların lehine olacağını bilerek işçilerle birlikte kamuoyu oluşturulmasına karar verdik.
-Geçtiğimiz aylarda gerçekleştirdiğiniz Soma’dan Ankara’ya yürüyüşününüz birçok noktada önü kesildi ama yürüyüşünüz engellenemedi. Peki bu süreç nasıl başladı nasıl devam etti?
İlk olarak Ankara’ya yönelik bir yürüyüş gerçekleştirdik. Bu yürüyüş sürecinde yine Soma Kömür İşletmelerine ait Atabacası ve Işıklar Maden Ocağı işçileri de “biz de tazminat mağduruyuz” diyerek mücadeleye girişti. Ayrıca Uyar Madencilik firmasında tazminatları verilmeyen işçiler de direnişe katılınca sayı toplamda 3500’e ulaştı. Bunların içinden 60 öncü arkadaşımız “biz yaparız” diyerek Ankara’ya doğru yürüyüş başlattılar. Arkadaşlarımızın yolu Kırkağaç tarafında Kırkağaç Kaymakamlığı ve Manisa Valiliği’nin emriyle jandarmalar tarafından “yürüyemezsiniz” diyerek kesildi.
Bu yürüyüş bizim anayasal hakkımızdır ama engellenmiştir. Daha sonra direniş sürecinde Enerji Bakanlığı ve Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) Genel Müdürlüğü ile üç defa toplantı yapıldı. Bu toplantı içerisinde sadece 301 işçinin öldüğü Eynes’in TKİ firmasına ait olduğu, diğerlerinin ise ödeme aslı olduğu ortaya çıktı.
Böylece Eynes’te çalışan 1800’e yakın arkadaşımızın tazminatı ödendi. Fakat Atabacası, Uyar, ve Işıklar maden ocaklarında çalışan arkadaşlarımızın tazminatı için de meclisten bir torba yasa çıkması için hem sürecin takipçisiyiz hem de bunun için bir kamuoyu oluşturmak adına mücadele ediyoruz.
Şu ana kadar sadece Özgür Özel bir soru önergesi verdi. Onun dışında AKP tarafından herhangi bir gelişme olmadı. Aslında Enerji Bakanlığı 2020’nin ilk çeyreğinde bütün işçilerin tazminatının ödeneceğini ifade etmişti.
Şu an 2020’nin ilk çeyreğinin son ayındayız. Mart’ın sonunda ödenmesi gerekiyor. Ama henüz bir gelişme olmadı. Mart’ın 22 sinde Soma içerisinde büyük bir eylem planladık. Ona hazırlanıyoruz. Bu mücadelemize işçilerin haklarının son kuruşunu alana kadar devam edeceğiz.
“Bu mücadele bizim için çok büyük bir başarıdır”
-Belli bir kazanım sağlamanızın ardından işçilerin size karşı tepkisinde bir değişim görebildiniz mi?
Sendikamız açısından bakarsak bu mücadele bizim için çok büyük bir başarıdır. İşçilerin sendikaya ciddi bir talepleri var. 301 insanımızı kaybettikten sonra biz burada DİSK’e 2000 üye yapmıştık. Bu neredeyse Türkiye barajını aşan bir sayıdır. Tabi bu tabloya sahip çıkılamadı. Şimdi de patron kesiminin çekindiği şey şudur: “Acaba Bağımsız Maden İş Sendikası da bunu yapabilir mi?” Bugün maden işçilerinin “evet bu bizim sendikamızdır” diyebilecek konuma gelmiştir.
Türkiye’nin dört bir yanından işçiler bizi takip etmektedir. İşçilerin yönetimde olduğu genç bir sendika anlayışı çıktığını işçiler fark etmeye başladı. Günlük üyeliklerimiz devam ettiriyoruz. Yıl başına kadar da Türkiye barajını aşmayı düşünüyoruz.
Bizim ayrıca hedefimiz maden işçilerine Avrupa standartlarına uygun bir şekilde çalışma koşulları yaratılmasıdır. Biliyorsunuz geçmişte maden işçilerin kamu madenciliği yaptığı bir düzen vardı. Kamudan emekli olan bir maden işçisi 4000 lira emekli maaşı alırken bugün maden işçileri 2000 lira emekli maaşı alıyor.
Kamudan emekli olanlar da biz de 7,5 saat madende çalıştık. Onlarla aynı yerlerde aynı koşullarda çalıştık. ‘Biz özel sektörde çalışanlar niye 2000 lira alıyoruz?’ diyerek yeniden bir kamulaştırma olması talebi üzerinden mücadele de sürdüreceğiz.
