H.Merkezi: Girê Spî’ye bağlı Eyn Îsa ilçesindeki Demokratik Suriye Meclisi (MSD) binasında gerçekleştirilen forumun, “Savaşın tarihi temeli” konulu oturumunda konuşan katılımcılar; Baas rejiminin tek bayrak ve tek ulus siyaseti yürüttüğüne, bu durumun da Suriye krizinin derinleşmesine neden olduğuna dikkat çekerek, krizin ancak ademi merkeziyetçi bir sistemle aşılabileceğini belirttiler.
Forumun ilk oturumunda Yasmin El Eyniye, Şifai Sewan, İlham Ehmed, Foza Yusif, Adil El Hadi, Mejdolin Hesen, Xelef Dahok ve Ensaf Siletin konu üzerine birer konuşma yaptılar.
Yasmin El Eyniye ve Şifai Sewan konuşmalarında, Suriye’nin çok renkli ve zengin bir kültüre sahip olduğuna işaret ederek, çok partili sistem yerine merkeziyetçi tek parti iktidarının hakim olmasının ve çok kültürlü toplumun yok sayılmasının Suriye’deki krize yol açtığına dikkat çektiler. Konuşmacılar ayrıca, tüm halkın eşitlik temelinde ortak bir çalışma yürütmelerinin de altını çizdiler.
İlham Ehmed de taraflar arasındaki anlaşmazlığa vurgulayarak, “Hepimiz merkezi sistemin Suriye’deki mevcut krizin nedeni olduğunda hemfikirsek, o zaman yeni Suriye’de merkezi olmayan ve demokratik bir ülke olması gerekir.
Suriye’de merkezi sitem, ülkeyi tek kimlik ve tek siyasetle yönetiyor ve ekonomi de tek partinin tekelinde. Bu da Suriye krizinin esasını oluşturuyor. Suriye toplumu tek bir kültürden değil, farklı kültürlerden oluşuyor. Suriye toplumunun çok kültürlü olduğunda hemfikir miyiz? Suriye toplumu çok kültürlü bir yapıya sahip, birçok ulus, inanç ve kültür mevcut ve hepsinin tanınması gerekiyor.
Çoğulcu sisteme inanıyoruz. Bu nedenle de Suriye bileşenleri olarak bazı kültürel kavramlara ulaşmamız gerekir. Bunun örneği de Suriye’de gelişmemiş olan demokratik ulus kavramıdır. Demokratik ulus kimliğini anlamamız gerekiyor. Yeni kavramların düşünülmemesi, Suriye’deki krizin çözülmesinde engel olan kimi noktaların devam etmesi anlamına geliyor. Bu nedenle de bu kavramlara yönelik bu eski tarzı artık terk etmeliyiz.
Çözümün dışarıda değil, Suriye’nin içinde olduğunu düşünüyorum. Krizin temeli içeridedir ve onun nedenini tespit edip çözüme kavuşturmalıyız. Devrimin başında rejim kimi anayasa maddelerinde değişiklikler yaptı. Ancak uygulaması gerçekleşmedi. İktidar; tek kültür, tek inanç ve tek dilde ısrar etti. Arap bir Suriye ya da demokratik bir Suriye ne anlama geliyor? Bunlardan hangisi çözümün yolunu açıyor hangisi krizi derinleştiriyor?” şeklinde konuştu.
“Rejim muhalefeti ajan ilan etti”
Adil El Hadi de Suriye devriminin başında iktidarın sivilleri öldürmeye başladığını belirterek, şunları söyledi: “İktidar, Suriye halkının kendi ülkelerini kurmalarını engelledi. Suriye muhalefeti demokratik bir sistem istedi, ancak rejim bunu kabul etmedi ve onları Suriye’de ajan olarak suçladı. Baas rejimi kendi iktidarları için devletin gelişmesine izin vermedi. Burada mesele başka fikirlere tahammülün olmamasıdır. Tüm kararlar tek bir parti ve tek bir kişinin elindeydi. Bu da Suriye’ye ölüm, yıkım ve göçten başka bir şey vermedi. Bu siyaset de, ülkeyi dış güçlerin müdahalelerine açık hale getirerek, sonuçta içinde bulunduğumuz durumu ortaya çıkardı.”
“Ulus devlet çok renkli toplum inkarıdır”
Kuzey Suriye Demokratik Federasyonu Yürütme Konseyi Eşbaşkanı Foza Yusif ise şu şekilde konuştu: “Suriye, Ortadoğu’nun bir parçadır ve yürütülen siyaset nedeniyle zulüm ve zorbalığa maruz kaldı. 20’nci yüzyılda kurulan ulus devletler, bölgedeki mevcut krizin nedenidir. Ulus devletler, toplumun çok renkliliğinin inkarı ve reddi temelinde kuruldu. Tek ulus, tek bayrak ve tek din siyaseti bölgedeki krizi derinleştiriyor, çünkü diktatörlük temelinde kendini var ediyor. biz hepimiz bu coğrafyada yaşıyoruz. Ancak şimdiye kadar ortak bir vatan sahibi olamadık.”
“Rejim krizin çözüm yolunu bulamadı”
Mejdolin Hesen ise, “Suriye rejiminin politikaları büyük bir krize vardı ve Suriye rejimi hala krizin çözümü için bir yol bulmuş değil” dedi.
Xelef Dahud da Rusya’nın Suriye’deki varlığına dikkat çekerek, “Tarihi bir yarış var. Buna dikkat çekmeliyiz. Rusya’nın varlığı meşru görülüyorsa burada bir ittifak yapma durumu var demektir. Bu güçlerin çıkarları nelerdir ve Suriye’den nasıl çıkacaklar?” sorusunu sorarak, çözüme ulaşmak için dış güçlerin hepsinin ülkeden çıkması ve Suriye halkının kendi geleceğini kendisinin belirlemesi gerektiğini ifade etti.
Ensaf Selatin ise, Suriye’de aktif iki gücün olduğunu, buna karşın Suriye halkının fikirlerinin dikkate alınmadığına işaret ederek, “Suriye sokaklarında ne tartışıldığını bilmiyoruz. Sokağın fikirlerinin alınmasına ihtiyacımız var” dedi.
Kaynak: ANHA
